کیفیت شیر خام بر سلامت مصرف کننده و کیفیت محصول نهایی اثر می گذارد و در نتیجه از لحاظ اقتصادی مهم است. دامدار موظف است که شیر را در شرایط بهداشتی تولید کند و برای این کار باید از تکنیکها و روش های تایید شده جهت تمیز کردن و ضدعفونی تجهیزات و جایگاه شیردوشی استفاده نماید.
بهداشت شیر خام، سلامت آن برای مصرف کننده و با کیفیت ماندن شیر در طی ذخیره سازی، به طور مستقیم با بار میکروبی شیر در ارتباط است. در بسیاری از کشورها بار میکروبی یکی از فاکتورهایی است که در هنگام ارزیابی قیمت شیر در نظر گرفته می شود.
در تولید شیر خام با بار میکروبی مناسب، تمیز بودن و ضدعفونی کردن پستان و تجهیزات شیردوشی مهمترین عامل (حتی مهم تر از سرد نگه داشتن شیر) محسوب می شود.
تمیز کردن و ضدعفونی دو فرآیند تکمیل کننده یکدیگر هستند و هیچ کدام به تنهایی ما را به نتیجه مطلوب که پاک سازی سطوح شیردوشی از باقیمانده های شیر و باکتری ها است، نمی رساند. هنگامی که شیر از پستان عاری از عفونت ترشح می شود استریل[۱] است و آلودگی با میکرو ارگانیسم ها در شیردوشی و بعد از آن اتفاق می‌افتد.
در سال های اخیرگاوداری های صنعتی از لحاظ اندازه و تجهیزات در بسیاری از کشورها پیشرفت کرده اند و نیروی کارگری در دامداری ها جای خود را به نیروی اتوماتیک داده است. این امر سبب می شود گاوها به درستی بررسی نشده و در بسیاری از موارد ضدعفونی سر پستانک پس از شیردوشی نیز به صورت ناکافی انجام گیرد و یا انجام نشود. از سوی دیگر با کاهش تعداد هر کارگر به ازای هر دام، احتمال مشاهده دقیق گاو ها در شیردوشی کاهش یافته، در نتیجه، موارد خفیف بیماری های پستان ردیابی نشده و برای آن ها درمانی صورت نگیرد. در این شرایط رعایت بهداشت، نقش اولیه را در کاهش بار میکروبی دارد.
از آنجایی که بیماری های پستان یا آلودگی داخلی شیر، آلودگی شیر از پوست سرپستانک، آلودگی شیر از تجهیزات شیردوشی یا چاله شیردوشی و تکثیر باکتری ها در شیر در هنگام ذخیره آن در دامداری یا انتقال آن به کارخانه بر کیفیت شیر تاثیر می گذارند، اهمیت رعایت بهداشت در چاله ی شیردوشی، شست و شو و ضدعفونی سرپستانک و تجهیزات بیش از پیش برای تولیدکنندگان شیر آشکار می شود.
[۱] Sterile
عکس از فاطمه عرب خالقی
