سطوح تجهیزات شیردوشی و خنک کننده که در تماس با شیر قرار دارند، منبع اصلی آلودگی شیر بوده و اغلب سبب بالا بودن شمارش باکتریایی شیر در آزمایش‌های متوالی هستند. روش‌های تمیز کردن و ضدعفونی نسبتا ساده و ارزان می‌تواند به طور موثری آلودگی باکتریایی ناشی از این منابع را در شیر کاهش دهد. با این وجود معمولا خطاهایی در ضدعفونی این تجهیزات صورت می‌گیرد، که ممکن است منجر به ایجاد باکتری‌های بیماری زا به طور عمده سودوموناس ها[۱]، کلیفرم ها و انتروکوکوس ها[۲] بر روی سطوح تجهیزات شیردوشی شوند. دمای ناکافی آب، رقیق شدن بیش از حد مواد شوینده، عدم اطمینان از زمان تماس کافی ماده ی ضدعفونی کننده با سطوح آلوده، لاینرهای شیر دوشی و لوله ها از رایج ترین موارد این خطاها هستند.
اگرچه لاینرهای پلاستیکی، برای اولین گاوی که دوشیده می‌شود، آلوده نیستند، ولی باعث انتقال باکتری های بیماریزا و ساپروفیت[۳]، از درون پستان و سرپستانک و از مدفوع، به گاوهایی که پس از آن با همان واحد شیردوشی می شوند، شده است.
تقریبا غیر ممکن است که همه رسوبات و باقی مانده٬های شیر را از سطوح تماس شیر با تجهیزات شیردوشی حذف کنید. در فاصله بین شیردوشی‌ها به ویژه در مناطقی با آب و هوای گرم یا معتدل، باکتری ها در این سطوح تکثیر می‌کنند و در تجهیزات به ظاهر تمیز تعداد زیادی از آن‌ها می‌تواند حضور داشته باشد. برای به حداقل رساندن آلودگی در این سطوح استفاده از تجهیزات شیردوشی با سطوح صاف در قسمت‌هایی که در معرض تماس با شیر است، به حداقل رساندن تعداد اتصالات، انتهاهای مرده و شکاف در دستگاه شیردوش، استفاده از منبع آب، با کیفیت آب آشامیدنی، استفاده از مواد شوینده برای حذف بقایای شیر و رسوبات و هم چنین استفاده از مواد ضدعفونی کننده برای از بین بردن باکتری ها دردستگاه شیردوشی، ضروری است. با توجه به پیچیدگی دستگاه های شیردوشی ، تمیز کردن و ضدعفونی کردن سطوح تماس با شیر به طور کامل میسر نیست، در نتیجه باقی مانده‌های شیر و باکتری ها به طور کامل از بین نمی روند و روزانه تجمع پیدا می کنند.
میزان آلودگی باکتریایی تجهیزات شیردوشی در سطوح تماس با شیر، معمولا به وسیله شستشو با یک مایع استریل تعیین می‌شود. سپس این مایع برای شمارش باکتریایی، همانند روشی که شیر تست می‌شود استفاده شده و در انتها گونه باکتری‌های جدا شده نیز می‌تواند تعیین شوند.
[۱] pseudomonads
[۲] Enterococci
[۳] saprophytic bacteria
عکس از فاطمه عرب خالقی
منبع: سند Rev. sci. tech. Off. int. Epiz., 1995,14 (1), 207-224) منتشر شده در OIE (سازمان بین المللی کنترل بیماری های واگیردامی)
