بهداشت و تمیزی گاو یا Cow Hygiene Score یکی از مولفه هایی است که بخوبی نشان دهنده وضعیت محیط نگهداری گاوها می باشد. حضور کود و مدفوع چسبیده شده در انتهای گاو و ناحیه فلنک و همچنین پوشش مویی نامناسب، معمولا نشان دهنده بستر نامناسب، تراکم زیاد، کودروبی ناکافی و نامناسب بودن طراحی جایگاه است. جدا از مسأله آسایش، گاوهای کثیف بیشتر در معرض خطر ابتلا به ورم پستان های محیطی قرار دارند. کود و بستر های آلوده، مخزن اصلی کلی فرم ها و استرپتوکوک های محیطی هستند. بنابراین هرچه بیشتر بتوانیم گاوها و محیط اطرافشان را تمیز نگه داریم با مشکلات کمتری روبرو خواهیم شد. یکی از ابزارهایی که می توان با آن درجه کثیفی محیط نگه داری گاوها را ارزیابی نمود، اسکور بهداشتی گاو  می باشد.  بدون شک در ارزیابی وضعیت بهداشتی یک گله شیری توجه و تمرکز اصلی ما بر روی دسته گاوهای شیری است، در صورتیکه در نگاه کلی برای کنترل اورام پستان می بایست دسته گاوهای خشک و همچنین تلیسه ها را نیز در این ارزیابی وارد کنیم. تا کنون چندین سیستم گوناکون برای اسکور بهداشتی گاوها مطرح شده است. یکی از این سیستم ها که در سال ۲۰۰۷ توسط کوک و همکاران ارائه شد، سیستم اسکورینگ ۴ نقطه ای می باشد که بسته به شدت کثیفی (۱ تمیزترین و ۴ کثیفترین حالت) صورت می پذیرد (شکل زیر). در این سیستم اسکورینگ سه ناحیه مورد توجه است که شامل ۱- ناحیه پایینی پا ۲- پستان ۳- ناحیه بالایی پا و فلنک می باشد. در گله های کوچک (کمتر از ۱۰۰ رأس) بهتر است تمام گاوها اسکور داده شوند اما در گله های بزرگ (بیشتر از ۱۰۰ رأس) باید حداقل ۲۵ درصد هر اصطبل اسکوردهی شود. اسکور های ۳ و ۴ نشان دهنده وضعیت ضعیف بهداشتی بوده و غیر قابل قبول هستند، بنابراین برای ارزیابی اسکور بهداشتی می بایست نسبت اسکورهای ۳و ۴ برای هر ناحیه محاسبه شود. بهترین وضعیت برای اسکورهای ۳ و ۴ در هر ناحیه در سیستم فری استال در جدول زیر آمده است. اسکور بهداشتی در هر زمانی از سال می تواند انجام شود اما در شرایط مرطوب و نامناسب آب و هوایی کمک بیشتری در مدیریت بهتر جایگاه می کند. بطور اختصاصی اسکور بهداشتی بعنوان ابزاری مفید در شناخت برخی از عواملی که منجر به بروز لنگش در گله های شیری می شود، کمک می کند. این عوامل شامل مدیریت ضعیف بستر و کودروبی نامناسب راهروها می باشد که منجر به ضایعات و جراحات سم از جمله درماتیت انگشتی، عفونت پاشنه و حتی فلگمون بین انگشتی می شود.

N.B.Cook، سال ۲۰۰۷