در ادامه‌ی مطالعه ی حاضر به بررسی نتایج در مورد سلامت سُم و لنگش و رفتار دام در هر یک از سیستم های نگهداری دام در فری استال، بستر کمپوست شده (CBP) و بستر سازی به روش سنتی (BP) می پردازیم.
سلامت سم و لنگش
درصد گاو با سم‌های بیش از حد رشد یافته در سیستم های مختلف مشابه بود. گاوهای CBP به نسبت فری استال بیشتر تورم تاج سم را نشان دادند (p = 0.025). اگرچه ما نسبت مشابهی از گاوهای با لنگش متوسط در همهی سیستمها مشاهده کردیم، رخداد لنگش شدید در سیستم با بستر کمپوست و BP بیشتر بود (به ترتیب p = 0.029 و p =0.033). برخی محققین محل نگهداری نامناسب و بستر سخت را با ریسک بیشتر آسیب و لنگش مرتبت دانستهاند. گرچه Lobeck و همکاران رخداد کمتر لنگش در گاو های CBP به نسبت گاوهای فری استال با بستر ماسه را گزارش کردند، مطالعات دیگر نتوانستند تفاوتی در لنگش بین دو سیستم نشان دهند. اختلافات ممکن است تا حدی نتیجه فاکتورهای متعدد و ارتباط بین آنها و یا صرفا به علت تفاوت در سیستمها و شیوه‌های مدیریتی باشد.
معیارهای ارزیابی رفتاری
خوابیدن و برخاستن
زمان مورد نیاز برای خوابیدن در CBP و فری استال به نسبت BP بیشتر بود (p = 0.020). در حالی که زمان مورد نیاز برای برخاستن در فری استال به نسبت CBP و BP بیشتر (p < 0.001) و در BP هم به نسبت بستر کمپوست کوتاهتر (p < 0.001) بود. با توجه به تحقیق Chaplin و Munksgaard تغییر وضعیت از حالت خوابیده به ایستاده میتواند توسط فاکتورهای مختلفی از جمله فضای استراحت محدود به علت اشکالات طراحی و ابعاد نامناسب محدود شود.
زمان طولانیتر خوابیدن و برخاستن که در بستر کمپوست ثبت شد، ممکن است به کیفیت کمپوست مربوط باشد. زیرا فشرده بودن آن تغییر وضعیت حیوان را مختل میکند. ریختن کمپوست زمانی موثر است که بتوان دما و رطوبت ایده آل آن را تامین کرد.
گاوهای CBP به نسبت گاوهای BP (p = 0.033) و فری استال (p = 0.032) مدت زمان بیشتری بیشتر حین خوابیدن زانو میزدند. افزایش زانو زدن در گاوها زمانی دیده میشود که مانعی در حرکات طبیعی خوابیدن دیده شود.
تلاشهای قبل از خوابیدن و برخاستن مشاهده شد. تعداد گاوهای بیشتری در فری استال به نسبت BP (p = 0.006) یک یا چند تلاش قبل از خوابیدن انجام دادند. گاوهای بیشتری در فری استال به نسبت BP (p < 0.001) و CBP (p < 0.001) تلاش برای برخاستن داشتند. طراحی نامناسب استال و همچنین بستر سخت ممکن است رفتار عادی حرکت حیوان را مختل کند. مثلاً حیوان برای خوابیدن و برخاستن بیشتر تلاش می کند. بستر سخت همچنین مقاومت گاوها در مقابل تغییر وضعیت را توجیه میکند.
فاکتورهای دیگر مثلا حرکات ناقص و اشتباه و یا زانو زدن حین بلند شدن در بین سیستمهای مختلف مشابه بودند.
وضعیت دام در اصطبل
معیار های رفتاری مربوط با وضعیت حیوان در اصطبل نیز در این مطالعه بررسی شد. وقتی که درصد گاوهای خوابیده در منطقهی استراحت (نسبت به ایستاده یا در حال قدم زدن یا نشسته) را سنجیدیم مشاهده کردیم که گاوهای بستر کمپوست و BP به نسبت فری استال بیشتر این کار را انجام می دهند (به ترتیب p = 0.012و p = 0.001 ). همچنین برخی مطالعات ارتباط بین بستر بتنی و استال نامناسب با افزایش زمان ایستادن گاوها را نشان میدهد.
در هر ۳ سیستم موقعیت سر بالا حین خوابیدن، از سر به سمت عقب و سر صاف به سمت کنار و سر روی زمین متداولتر بود. اگرچه میزان این موقعیت سر در فری استال به نسبت CBP و BP کمتر بود (به ترتیب p = 0.016 و p = 0.003 ). برای تعیین وضع سر مورد ترجیح گاو اطلاعات کافی وجود ندارد، اما هر ۳ سیستم انواع حرکت سر طبیعی را برای حیوان ممکن میکردند (سر به سمت عقب، سر بالا، سر صاف به سمت کنار و سر روی زمین). درمطالعات آمده است، نوع سیستم نگهداری ممکن است روی نوع موقعیت بدنی گاو بعد از خوابیدن اثر بگذارد، به خصوص در استال‌هایی که برای حیوان راحت نیستند. موقعیت بدن دام در زمان خوابیدن روی طول مدت خوابیدن دام اثر می گذارد و در صورتی که حیوان نتواند برخی حالات بدن در زمان استراحت را داشته باشد، این مدت زمان کاهش می یابد.
- نتیجه گیری
در این مطالعه، گاوهای نگهداری شده در BP به طور کلی کثیفتر از گاوهای بستر کمپوست و سپس فری استال بودند. مضاف بر این گاوهای CBP و BP مدت زمان بیشتری را در حال خوابیدن در منطقه استراحت سپری میکردند و به نسبت گاوهای فری استال مشکلات پوستی متوسط و شدید کمتری داشتند. اما گاوهای BP به نسبت CBP و فری استال سریعتر می خوابیدند و برمیخاستند. یافته ها نشان میدهد که گاوهای نگهداری شده در CBP و BP کثیفتر بودند ولی مشکلات پوستی کمتری داشتند و به نسبت گاوهای فری استال زمان بیشتری را صرف استراحت میکردند. فاکتورهای دیگر از جمله اقدامات مدیریتی و طراحی صحیح اصطبل نیز باید حین مقایسه سیستمهای نگهداری از نظر رفاه حیوان در نظر گرفته شود.
منبع:
