آلودگی باکتریایی آغوز
باکتری ها در آغوز ممکن است به ایمونوگلوبولین های آزاد در لومن روده ها متصل شوند یا مستقیما جذب شده و مانع از انتقال مولکول های ایمونوگلوبولین ها از طریق سلول های پوششی روده شده و درنتیجه ی با جذب غیر فعال ایمونوگلوبولین های آغوز تداخل ایجاد می کنند. در مطالعه ای کنترل شده نشان داده شده که به گوساله های تازه متولد شده ۳.۸ لیتر آغوز پاستوریزه شده (۶۰ درجه سانتی گراد به مدت ۶۰ دقیقه) یا ۳.۸ لیتر آغوز خام خورانده شده است، تعداد کل باکتری ها در آغوز دو گروه به ترتیب ۸۱۳cfu/ml و۴۰۷۳۸cfu/ml بوده است. هرچند که حجم، زمان بندی و کیفیت آغوز خورانده شده در دو گروه تفاوتی با یکدیگر نداشته، در گوساله هایی که آغوز پاستوریزه دریافت کرده بودند، میانگین غلظت سرمی IgG در ۲۴ ساعت اول (۲۲.۳ mg/ml) به طور معنی داری بیشتر از گوساله هایی که آغوز خام دریافت کرده بودند (۱۸.۱ در mg/ml) گزارش شده است. این افزایش به کاهش تداخلات باکتریایی در جذب IgG در روده ها نسبت داده می شود، که نتیجه ی آن افزایش جذب IgG در گوساله هایی که آغوز پاستوریزه دریافت کرده اند (۳۵%) در مقابل آنهایی که آغوز خام دریافت کردند (۲۷%) بوده است . روش های پیشگیری یا کاهش آلودگی باکتریایی آغوز در قسمت بعدی مورد بحث قرار گرفته است.
استراتژی های مناسب برای پیشگیری از آلودگی باکتریایی آغوز
گرچه آغوز منبع مهمی از مواد مغذی و فاکتورهای ایمنی است، میتواند به عنوان یکی از ابتدایی ترین برخوردهای گوساله های شیری با عوامل عفونی مانند مایکوپلاسماها[۱]، مایکوباکتریوم آویوم زیرگونه پاراتوبرکلوزیس[۲]، کلی فرم های مدفوعی[۳] و گونه های سالمونلا[۴] نیز باشد. این برخورد از این نظر حائز اهمیت است که باکتری های بیماری زای آغوز می توانند باعث بیماری هایی مانند اسهال[۵] و سپتی سمی[۶] شوند و همچنین این باکتری ها ممکن است با جذب ایمونوگلوبولین ها تداخل ایجاد کنند. شمارش تام باکتریایی[۷] (TPC) آغوز تازه ای که به گوساله ها داده می شود باید، کمتر از cfu/ml 100000 و تعداد تام کلی فرم های آن کمتر از cfu/ml 10000 باشد. متاسفانه میانگین تعداد باکتری ها در آغوزی که به گوساله ها در مزارع تجاری داده می شود عمدتا از این حدود فراتر می رود. در مطالعه ای در گله های ویسکانسین[۸]، ۸۲% از نمونه های تست شده از حد بالایی محدوده تعیین شده ی cfu/ml 10000 تعداد تام باکتری ها (TPC) بیشتر بوده است. بخش بعدی تکنیک های مدیریتی برای کاهش آلودگی باکتریایی آغوز را توضیح می دهد.
پیشگیری از آلودگی آغوز در حین جمع آوری، ذخیره سازی و خوراندن آن
روش های کاهش خطر رویارویی گوساله ها با عوامل بیماری زا شامل اجتناب از مصرف آغوز گاوهایی که به عوامل ناشناخته آلوده شده اند و نیز جلوگیری از مخلوط شدن آغوز های خام می شود. به علاوه تمامی فعالیت ها باید مراحلی را جهت اجتناب از آلودگی در حین فرآیندهای جمع آوری، ذخیره سازی و خوراندن آغوز داشته باشند. در مطالعه ای بر روی جمع آوری و خوراندن آغوز در یک گله شیری، تعداد کل باکتری های (TPC cfu/ml) آغوز هنگامی که مستقیما از غدد شیری گرفته شده بود خیلی کم یا صفر (میانگین هندسیپستان TPC=27.5 cfu/ml) بوده است و آلودگی معناداری هنگامی که شیردوشی درون سطل انجام شده است رخ داده است (میانگین هندسیسطل TPC=97724cfu/ml) . این نتایج بر اهمیت کاهش آلودگی آغوز با روش هایی مانند آماده کردن مناسب پستان ها قبل از جمع آوری آغوز، شیردوشی در سطل های تمیز و بهداشتی و حمل و نقل آغوز در مخزن ها یا وسایل خوراندن تمیز و بهداشتی، تاکید می کند.
به حداقل رساندن باکتری های رشد یافته در آغوز ذخیره شده
در صورتی که شیر یا آغوز در هوای گرم ذخیره شود، باکتری ها به سرعت در آن تکثیر می یابند. مگر اینکه آغوز بلافاصله بعد از دوشش مصرف شود. برای نگهداری آغوز باید ظرف یک ساعت بعد از دوشش آن را فریز[۹] کرده و یا در یخچال نگهداری نمود. آغوز فریز شده تا یک سال قابل مصرف است البته این در صورتی است که از ذوب شدن و منجمد شدن مجدد آن جلوگیری شود. وقتی که آغوز از حالت فریز خارج می شود، نباید تحت گرمای بیش از حد قرار بگیرد (دمای بالاتر از ۶۰ درجه سانتیگراد یا ۱۴۰ درجه فارنهایت[۱۰]) چرا که در این حالت، برخی از ایمنوگلوبولین های آغوز از بین می روند. یکی از موارد انتخابی تولید کنندگان، استفاده از آغوز تازه است که می تواند در یخچال قرار گرفته باشد یا نباشد، در این موارد می توان از مواد محافظت کننده مانند پتاسیم سوربات[۱۱] استفاده کرد.
سطح IgG در آغوز یخچال گذاری شده برای حداقل یک هفته ثابت است. میانگین باکتری های موجود در این نوع آغوز ممکن است بعد از گذشت دو روز از یخچال گذاری فراتر از حد مورد قبول باشد (>100000 cfu/ml ). این در حالی است که اگر این آغوز با مواد محافظت کننده مانند پتاسیم سوربات ۰.۵% همراه باشد، پس از یخچال گذاری شمار باکتری های موجود در آن بعد از ۶ روز به ۱۰۰۰۰۰ cfu/ml می رسد.
پاستوریزه کردن آغوز
روش مفید دیگر برای کاهش میزان باکتری موجود در آغوز، پاستوریزه کردن است. در مطالعات اولیه پاستوریزه کردن آغوز، به مانند شیر، از دمای بالا استفاده می شد (۶۳ درجه سانتی گراد به مدت ۳۰ دقیقه و یا ۷۲ درجه سانتی گراد به مدت ۱۵ ثانیه). نتایج حاصل از این روش چندان مورد پذیرش واقع نشده است چراکه با فشرده و منجمد کردن آغوز همراه بوده که منجر به تغییر شکل[۱۲] یک سوم IgG شد. مطالعات اخیر به استفاده از دمای پایین و مدت زمان بیشتر (۶۰ درجه سانتی گراد به مدت ۶۰ دقیقه) جهت تولید آغوز پاستوریزه با میزان IgG بالا توصیه می شود. در این حالت پاتوژن های مهم مانند اشریشیا کلای، سالمونلا اینتریتیدیس، مایکوپلاسما بوویس و مایکوباکتریوم اویوم تحت گونه ی پاراتوبرکلوزیس کاهش می یابند. در یک مطالعه فارمی دارای گروه کنترل، گوساله هایی که با آغوز پاستوریزه شده (۶۰ درجه سانتی گراد به مدت ۶۰ دقیقه) تغذیه شده اند، شمار باکتری های آغوز به شکل معنی داری کاهش یافته است. همچنین سطح IgG سرم در ۲۴ ساعت اول به شکل معنی داری بیشتر از گوساله هایی بوده است که با ۳.۸ لیتر آغوز تغذیه شده اند.
اگر آغوز در یک مخزن فاقد آلودگی ذخیره شده باشد، مدت زمان نگهداری آغوز پاستوریزه در یخچال به ۸ تا ۱۰ روز افزایش می یابد. میزان سوددهی اقتصادی و تاثیر بر سلامت در کوتاه مدت و بلند مدت در مورد گوساله هایی که با آغوز پاستوریزه تغذیه شده اند هنوز در دست بررسی است.
[۱] Mycoplasma spp
[۲] Mycobacterium avium subsp paratuberculosis
[۳] Fecal coliforms
[۴] Salmonella spp
[۵] Diarrhea
[۶] Septicemia
[۷] Total bacterial count
[۹] Freeze
[۱۰] Fahrenheit
[۱۱] potassium sorbate
[۱۲] denaturation
